Voorwoord

Weet je wat ik leuk vind? Dat het leven me telkens weet te verrassen met onverwachte avonturen. Veel van mijn mooiste herinneringen zijn ontstaan tijdens gebeurtenissen die ik niet had gepland of had zien aankomen. Zo stond ik laatst, toen ik mijn vertrouwde rondje door het bos maakte, plotseling oog in oog met een heuse wolf. We schrokken er allebei van, de wolf en ik. We keken elkaar strak aan, afwegend wat we met de situatie aan moesten. Even leek het of we samen in een sprookje waren terechtgekomen waarvan we ons de afloop niet konden herinneren. Toen vluchtte de wolf weg en verdween in de bosjes. Het was zo’n wonderbaarlijke ontmoeting dat ik eerst niet kon geloven wat ik had gezien. Pas toen meer mensen melding maakten van een wolf in ons bos en er foto’s op internet verschenen, wist ik zeker dat het echt was gebeurd.

Weet je wat ik lastig vind? Dat die onvoorspelbaarheid, die op het ene moment zo magisch mooi is, op een ander moment kan omslaan in narigheid en tegenslag. Ik vind het moeilijk te accepteren dat het leven me zomaar opeens kan overvallen met situaties die pijn doen, met gebeurtenissen en omstandigheden die me onzeker, bezorgd, boos of verdrietig maken. Talloze dingen kunnen zich ieder ogenblik aan me opdringen en mijn gevoel beïnvloeden. Zo nu en dan lijkt de negatieve kant van de onvoorspelbaarheid zelfs de overhand te hebben. Er is een periode geweest waarin ik me, om die reden, langere tijd niet goed voelde. Nadat wij in 2011 een kindje verloren, raakte ik mijn levensvreugde voor een groot deel kwijt. Die gebeurtenis wierp me volledig omver. Niets vond ik nog vanzelfsprekend, overal stelde ik vragen bij. Het heeft bijna drie jaar geduurd voordat ik mezelf en alles om me heen weer een beetje ging begrijpen. In die drie jaar, maar ook daarna nog, zocht ik verwoed naar manieren om me fijner te kunnen voelen. Doordat ik uiteindelijk besloot om langzamer te gaan leven kwam mijn levenslust terug[1]. Sterker nog, ik ging me beter voelen dan ooit tevoren. De stappen die ik zette, brachten een krachtige blijmoedigheid met zich mee.

Net toen ik aan dat fijne gevoel gewend was geraakt, overleed mijn vader. Op Goede Vrijdag 2015 troffen we hem aan, plotseling zomaar dood. Een golf van verdriet overspoelde me opnieuw. Dit keer was het een dubbelgrote golf, want samen met dit nieuwe verdriet kwam ook de oude pijn terug. Het contrast met de verrukkelijke gelukzaligheid die inmiddels bij me hoorde, was zo groot dat het voelde alsof ik in een beukende branding stond die me uit alle macht omver probeerde te werpen. Ik herkende de verlammende zwaarte die vanuit mijn benen begon op te trekken richting mijn hoofd. Het was weer de dood die me aan het wankelen bracht. De duisternis trok fel aan me terwijl we de handelingen verrichtten die horen bij een afscheid. Die eerste paar dagen zoog het verdriet me in zich op, wilde me vervagen tot de schim die ik niet langer zou herkennen als mezelf.

Maar dit keer stond ik sterker. Ik wist inmiddels wie ik was, ik wist wat ik kon. Nog belangrijker: ik wist hoe ontzettend goed ik me kon voelen. Hoe beter ik me in de loop der tijd was gaan voelen, hoe moeilijker ik de momenten kon accepteren waarop ik me niet goed voelde. Ondanks het verdriet om mijn vader wilde ik niet geloven dat alle kracht en blijdschap die ik in de afgelopen periode had verzameld, nu onbereikbaar was. Ook snapte ik nu iets wat ik bij ons vorige verlies nog niet doorhad: als ik mijn blijmoedigheid zou kwijtraken, zou ik ook mezelf opnieuw verliezen. Dit besef bracht een enorme vastberadenheid met zich mee.
  ‘Dit gaan we niet nog een keer doen!’ zei ik tegen het verdriet. Tegen mezelf zei ik:
  ‘Omstandigheden zullen me de rest van mijn leven blijven overrompelen, maar mijn reactie op die omstandigheden kan ik zelf kiezen. Wat er gebeurt heb ik niet in de hand, maar hoe ik reageer op situaties is aan mij. Voortaan kies ik ervoor om me zo vaak mogelijk zo goed mogelijk te voelen. Dat is het enige wat er echt toe doet.’
  Voordat de zwaarte mijn hoofd kon bereiken, trok ik mezelf weg uit de branding. Wat er ook op mijn pad kwam, voortaan zou ik allereerst zorgdragen voor mijn gevoel.

Het is de beste beslissing geweest die ik ooit heb genomen. Vooraf had ik me niet kunnen voorstellen hoezeer mijn gevoel, en daarmee mijn leven, zou verbeteren door dit besluit. Inmiddels ben ik ongeveer acht jaar met deze levensfilosofie aan het experimenteren en heb ik de kracht ervan uitgebreid kunnen testen en ervaren. De ideeën die ik in dit boek met je wil delen, zijn ontstaan vanuit die plotselinge vastberadenheid om me fijner te gaan voelen, ongeacht wat er op dat moment in mijn leven gebeurde. De filosofie, de stappen en strategie zijn volledig ontstaan vanuit mijn eigen ervaringen. Toch zijn het zeker geen nieuwe ideeën. Als ik er met anderen over praat, herkennen zij elementen uit het boeddhisme en uit mindfulness. Ook de namen Alan Watts en Eckhart Tolle worden in dit kader genoemd. De vertaler van mijn boeken wees me op de workshops van Jerry en Esther Hicks die, vanuit een meer spirituele insteek, ongeveer dezelfde filosofie onderwijzen. Er zijn dus meer schrijvers en sprekers die over dit onderwerp hebben nagedacht. Ondanks dat mijn ideeën niet nieuw of uniek zijn, vind ik het waardevol om m’n eigen verhaal onder woorden te brengen. Ik weet wat specifiek deze strategie mij heeft gebracht. Het feit dat ook anderen positieve ervaringen hebben met bepaalde aspecten hiervan, sterkt me in het vertrouwen dat ook jij, als lezer van dit boek, je gevoel kunt verbeteren met de stappen die ik deel.

---

Wat kun je van dit boek verwachten?

De ideeën in dit boek zijn bedoeld om zonder omweg, dus doelgericht, naar een oprecht goed gevoel te kunnen bewegen. De levensfilosofie en stappen die ik met je deel, maken het makkelijker om je vaker goed te voelen. Ik wil je laten zien waarom een goed gevoel het beste resultaat is dat je kunt behalen. Ook zul je ontdekken dat een fijn(er) gevoel meestal binnen bereik is, wat je omstandigheden ook zijn.

Praktische handvatten
Dit boek biedt praktische handvatten waarmee je stap voor stap kunt toewerken naar een goed gevoel. Aan de hand van concrete voorbeelden ontdek je hoe je kunt kiezen voor gedachten die fijner voelen, woorden die je vooruit helpen en handelingen die plezier geven. Je kunt alle stappen direct uitvoeren tijdens je normale bezigheden. Je hoeft dus geen tijd vrij te maken om ermee te oefenen. Natuurlijk vraagt het toepassen van de ideeën wel wat aandacht en toewijding, zoals dat voor iedere verandering geldt.

Nog meer moois
Een gunstige bijkomstigheid is, dat een goed gevoel vruchtbare grond blijkt te zijn voor allerlei moois. Wie zich goed voelt, behaalt makkelijker zijn doelen. Wie zich fijn voelt, heeft meer te geven. Een goed gevoel is dus een uitstekend startpunt voor groei, voor het verspreiden van hartelijkheid en het bieden van ondersteuning aan anderen.

Voor wie is dit boek?
Dit boek is geschreven voor iedereen die zich graag zo vaak mogelijk zo goed mogelijk wil voelen én bereid is te onderzoeken wat daarvoor nodig is. Wil je ontdekken wat je zelf kunt doen om je fijner te voelen? Dan is dit boek voor jou.

Opbouw van het boek
Het is mijn intentie om je eerst kennis te laten maken met m’n levensfilosofie, om daarna uitgebreid te laten zien hoe die kan worden toegepast. Deel 1 van dit boek geeft daarom een uiteenzetting van de ideeën, waarop deel 2 die ideeën vertaalt naar een 30-dagenstrategie en uitwerkt in enkele concrete voorbeelden. Al doende zul je ontdekken dat er geen betere manier is om te leven, dan vanuit een goed gevoel.

---

Een goed gevoel is het beste resultaat

Voordat we op zoek gaan naar manieren om je zo vaak mogelijk zo goed mogelijk te voelen, wil ik je eerst vertellen waarom ik denk dat een goed gevoel altijd het beste resultaat is dat je kunt behalen. In het kort komt het hierop neer: een goed gevoel is het enige waarnaar je echt op zoek bent. Op het eerste gezicht lijkt het of je een hele hoop verschillende wensen hebt, maar uiteindelijk dient ieder resultaat hetzelfde doel: je wilt je zo fijn mogelijk voelen.

Natuurlijk zijn ook je andere wensen reëel en de moeite waard. Al je wensen hebben een bestaansrecht en er is niets mis met streven naar mooie resultaten. Toch is het goed om je te realiseren dat het achterliggende motief altijd hetzelfde is. Achter al je verlangens zit dezelfde drijfveer. Probeer het maar eens uit. Wat zijn jouw belangrijkste wensen op dit moment? Wat zou jij het liefst vandaag nog willen meemaken, hebben of bereiken? Waarom wil je dit zo graag? Wat zou de verwezenlijking ervan jou brengen? Wat geeft bijvoorbeeld het winnen van de loterij, behalve een hoop geld? Wat brengt een partner, behalve dat je niet meer alleen bent? Wat levert succes werkelijk op? Als je jezelf die vraag stelt voor ieder verlangen dat je hebt, dan kom je erachter dat de enige reden waarom je iets wilt, is dat je denkt dat het zal helpen om je goed (of beter) te voelen.

<KADER>
Tijdens de workshops die ik over dit onderwerp geef, onderzoeken we dit idee vaak gezamenlijk. Onderstaand gesprek voerde ik met een deelnemer:

‘Mijn moeder kan niet meer voor zichzelf zorgen en ze is eenzaam. Mijn belangrijkste wens op dit moment is dat ze naar het woonzorgcentrum in mijn dorp kan. Wat heeft dit te maken met mijn eigen gevoel? Ik wil dat niet voor mezelf, ik wil dat voor mijn moeder.’

Waarom wil je dat?
‘Omdat ik te ver bij haar vandaan woon om iedere dag langs te gaan. Ze kan het niet meer alleen.’

Wat zou een verhuizing naar een woonzorgcentrum in de buurt jullie brengen?
‘Het zou de situatie makkelijker maken. Ze zou verzorgd worden én ik zou er meer voor haar kunnen zijn.’

Waarom wil je dat?
‘Het maakt me verdrietig om te weten dat ze wegkwijnt. Ze heeft altijd goed voor mij gezorgd, nu wil ik voor haar kunnen zorgen.’

Waarom wil je dat?
‘Het zou me een veel beter gevoel geven over de situatie. Ik zou het gevoel hebben dat ik in ieder geval doe wat ik kan.’
<EINDE KADER>

Het verlangen om je goed te voelen, ligt aan de basis van al je wensen. Een goed gevoel is daarom het beste resultaat dat je kunt behalen. Het is belangrijker dan de tastbare resultaten waarnaar je verlangt. Je wilt je goed voelen en de genoemde resultaten kunnen daar misschien bij helpen, maar het echte doel is het goede gevoel. Hoewel we ieder op onze eigen manier naar vreugde en bestaansrecht zoeken, en hoewel we geluk op uiteenlopende manieren kunnen ervaren, zijn we uiteindelijk het succesvolst als we ons goed voelen.

<KADER>
De rol van verlangens en resultaten
Misschien lijkt het nu alsof ik verlangens en resultaten niet belangrijk vind, maar dit zijn juist twee belangrijke pijlers in m’n levensfilosofie. Van weinig dingen word ik zo blij als van het hebben van een mooi verlangen om daarna rustig naar het resultaat toe te groeien. Verlangens en resultaten kunnen fantastisch voelen en ons in beweging brengen.

Tegelijkertijd zijn ze ook gevaarlijk, want wat gebeurt er als een verlangen niet direct vervuld wordt? Of als een verlangen onbereikbaar lijkt? Hoe voelt het als je een hoop dromen hebt, die voorlopig niet uit lijken te komen, of die misschien zelfs nooit zullen uitkomen? Waarschijnlijk niet zo goed. Zulke dromen hebben de neiging om aan te voelen als een gebrek, een tekortkoming.

Zolang een verlangen hoopvol en spannend voelt, helpt zo’n verlangen je vooruit. Je weet wat je wilt en de gedachte daaraan geeft een fijn gevoel. Echter, zodra je je bewust wordt van de hindernissen die je zult moeten nemen, of van de onzekerheid of het verlangen ooit vervuld gaat worden, voelt zo’n verlangen niet meer lekker. Het wordt omgevormd tot iets wat ontbreekt, iets wat je wilt maar niet hebt. Vanaf dat moment staat het verlangen in tussen jou en een goed gevoel.

Een voorbeeld:
Enkele weken geleden ben ik voor pianoles begonnen met het instuderen van een sonate van Mozart. Mijn verlangen is duidelijk: het is een prachtig muziekstuk en het lijkt me fantastisch om het zelf te kunnen spelen. De hindernissen zijn ook helder: het is erg moeilijk en sommige passages lukken na dertig keer proberen nog niet. Richt ik mijn aandacht zuiver op het verlangen zelf (de sonate leren spelen), dan voel ik me hoopvol en enthousiast en heb ik zin om verder te studeren. Richt ik mijn aandacht op het gebrek (ik kan het nog lang niet, misschien zelfs nooit), dan voel ik me moedeloos en heb ik de neiging om op te geven. Het maakt dus veel uit welke insteek ik kies, als ik denk aan dit onderwerp.

Een zuiver verlangen kun je herkennen aan het goede gevoel dat je erbij hebt. Een verlangen dat nog niet is besmet met negatieve gedachten voelt goed, als een nieuwe mogelijkheid, een kans op verbetering en vooruitgang, iets om naartoe te leven. Koester zulke verlangens, houd ze zuiver! Besmet ze niet met gedachten over de tekortkoming die automatisch meekomt met ieder nieuw verlangen. Je zou het verlangen niet hebben als je het resultaat al had. Het is dus onvermijdelijk dat het resultaat nog buiten je bereik ligt op het moment dat je een nieuw verlangen herkent.

Je zult nooit op het punt aankomen waarop al je verlangens vervuld zijn. Zodra een wens gerealiseerd is, ontstaat er een nieuwe wens. Je bent nooit klaar met vooruit te willen gaan en daarom zul je op ieder moment onvervulde verlangens hebben. Dat hoort bij het leven, het kan niet anders. Het is dus niet belangrijk op welk punt je nu staat. Je bent onderweg, zoals je altijd onderweg zult zijn. Daarbij: onvervulde wensen maken het leven leuk. Stel je voor dat alles waarnaar je verlangt echt in een klap beschikbaar was. Hoeveel voldoening zou dat geven? Hoeveel plezier zou zo’n sonate van Mozart me brengen als ik die meteen moeiteloos kon spelen? Juist het ermee bezig zijn, het merken dat het telkens een stukje beter gaat, geeft plezier. Verlangens zijn katalysators die je leven interessanter maken. Als je dit inziet, kun je onvervulde verlangens gaan waarderen voor wat ze je te bieden hebben: richting.

Verlangens creëren dus vooral een pad dat je kunt gaan bewandelen. Of je daadwerkelijk aankomt bij het resultaat is van veel minder belang dan je misschien denkt. Tastbare resultaten spelen meestal niet zo’n grote rol voor ons welzijn als we denken. Ze hebben vaak niet de potentie om ons langdurig een goed gevoel te geven. Stel bijvoorbeeld dat je een nieuwe computer wilt, of wat meer waardering van je collega’s. Of stel dat je graag je schilderijen wilt exposeren bij een galerie. Hoe lang zouden deze specifieke resultaten ervoor zorgen dat je je goed voelt? Een dag? Een paar uur? Waarschijnlijk niet veel langer dan dat, want ongetwijfeld word je al gauw afgeleid van het resultaat. De grafische kaart van de computer valt tegen, of er wordt na de uitgesproken waardering door je collega’s een extra stapel werk op je bureau gelegd. Of er ontstaat een nieuw verlangen: nu je schilderijen in de galerie hangen, hoop je vurig dat er een paar verkocht zullen worden.

Waar het op neerkomt, is dat een goed gevoel om een behaald resultaat meestal van korte duur is. Is dat erg? Nee, helemaal niet. Alles wat tot een goed gevoel leidt, is het nastreven waard. Maar als je voor een goed gevoel afhankelijk bent van een specifieke uitkomst, als je je in de tussentijd vooral opwindt over het ontbreken van die uitkomst, dan kies je niet voor het beste resultaat. Er is niks mis met het streven naar tastbare resultaten, maar als je begrijpt dat die resultaten in de meeste gevallen geen grote rol spelen, wordt het makkelijker om je ook in de aanloop ernaartoe goed te voelen.
<EINDE KADER>

Een vervelend gevoel
Als een goed gevoel het beste resultaat is dat je kunt behalen, is een vervelend gevoel dan het slechtste resultaat? Is het de bedoeling dat je je altijd goed voelt? Nou nee, tijd voor een nuancering, want ook een onprettig gevoel heeft natuurlijk een functie en is niet fout of verkeerd.

Als een vervelend gevoel ontstaat door een ongewenste situatie, dan heeft zo’n gevoel een belangrijke signaalfunctie: het maakt je bewust van die ongewenste situatie. Het is niet de bedoeling dat je dergelijke gevoelens negeert of wegstopt. Een vervelend gevoel kan belangrijke inzichten verschaffen; omdat je weet wat je niet wilt, ontstaat er een nieuw verlangen in je om de situatie te verbeteren. Zo’n onaangenaam gevoel vormt daarom een prima startpunt voor vooruitgang, voor het bepalen van een nieuwe richting. Hoewel een goed gevoel het beste resultaat is, pleit ik er dus zeker niet voor om een leven te ambiëren waarin geen vervelend gevoel voorkomt. Een leven waarin je je continu goed zou voelen, zou een leven zonder groei zijn. Een vervelend gevoel geeft waardevolle informatie: je komt erachter wat niet bij je past en dus ook wat beter bij je past. Maar als een vervelend gevoel zijn signaalfunctie heeft vervuld, als je weet wat er aan de hand is en wat je graag wilt verbeteren, dan is het tijd om weer te kiezen voor een fijn(er) gevoel. Een onplezierig gevoel dat ontstaat vanuit herhalende gedachten aan een ongewenste situatie is onnodig en saboteert je geluk. Gebruik je vervelende gevoel dus liever als springplank om vooruit te komen, dan als modderpoel om in te blijven steken. Geef niet meer waarde aan een vervelend gevoel dan nodig is. Een vervelend gevoel is enkel een richtingaanwijzer naar iets beters!

---

[1] Zie: Wacht maar niet op mij, ik haal jullie later wel in. Dit boek vertelt het persoonlijke verhaal van mijn zoektocht naar meer ontspanning, plezier en betekenis. De stappen en tips in het boek geven praktische handvatten om langzamer te gaan leven. Dat wil zeggen: minder te doen, anders te denken en daardoor meer te bereiken.